Giải mã ChatGPT

 

ChatGPT là gì mà có thể tạo được tiếng vang lớn đến vậy chỉ trong vài tháng ngắn ngủi, khiến Google phải đưa ra báo động đỏ với toàn thể nhân viên và đẩy hàng triệu người vào nỗi lo mất việc trong những năm tới?

Cuối năm 2022, toàn thế giới xôn xao về sự xuất hiện của một chatbot mới với tên gọi ChatGPT. Chỉ năm ngày sau khi xuất hiện, ứng dụng này đạt số lượng người dùng cực ấn tượng – 1 triệu thành viên. Một tháng sau đó, con số này lên tới hơn 10 triệu!

Những tin tức về chatbot này bùng nổ khắp mạng xã hội và liên tục án ngữ trên top tìm kiếm của Google. Bản thân gã khổng lồ tìm kiếm đất Mỹ cũng cảm thấy sự đe dọa mạnh mẽ và phải nhanh chóng phát thông báo khẩn với toàn thể nhân viên về tiềm năng của ChatGPT.

Vậy, thực sự ChatGPT là gì mà tạo được tầm ảnh hưởng lớn đến vậy, đâu là chìa khóa sau sức mạnh của ChatGPT và chatbot này có thể giúp ích gì cũng như đe dọa gì tới cuộc sống của chúng ta?

ChatGPT là gì mà nhiều người dùng đến thế?

Về cơ bản, ChatGPT là một chatbot do OpenAI – một tổ chức nghiên cứu chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo tại San Francisco, Hoa Kỳ phát triển. Được giới thiệu chính thức vào tháng 11/2022, công cụ này lập tức bùng nổ bởi khả năng đối đáp đa ngôn ngữ như người thật, hỗ trợ viết luận văn trôi chảy cho sinh viên và thậm chí viết mã lập trình cơ bản chỉ trong chớp mắt.

Với công nghệ học máy và nguồn dữ liệu khổng lồ, ChatGPT còn có thể làm thơ, giải đáp rất nhiều thắc mắc của người dùng một cách tự nhiên. Sở dĩ Google lo lắng đến ChatGPT là bởi năng lực trả lời vấn đề của chatbot này quá tự nhiên với độ chính xác vượt xa tất cả các loại hình chatbot trong quá khứ. Trong khi đó, mảng tìm kiếm và giải đáp thông tin vốn đã được Google thống trị từ lâu.

Tờ The New York Times của Mỹ dành lời khen ngợi có cánh cho ChatGPT là: “chatbot trí tuệ nhân tạo tốt nhất từng được phát hành”. Đáng chú ý ở chỗ, ChatGPT còn hỗ trợ cả tiếng Việt và bạn có thể trải nghiệm công cụ này nếu chấp nhận trả phí thông qua website: openai.com

Viết luận văn, đậu các kỳ thi cao cấp, viết code trong chớp mắt

Để đánh giá được tiềm năng và sức mạnh của ChatGPT, trang CNN đã thử dùng chatbot này để làm bài thi cuối kỳ tại các trường đại học như Minnesota, Wharton và Pennsylvania – tất cả đều thuộc top đầu tại Mỹ. Kết quả đáng kinh ngạc, ChatGPT đã “đậu” cả bốn kỳ thi sau khi “học” xong bốn khóa đào tạo tương ứng tại các trường đại học này.

Không chỉ làm được bài thi theo dạng trắc nghiệm, ChatGPT còn có thể viết luận. Bài kiểm tra trải qua đánh giá và chấm điểm công bằng bởi chính các giáo sư, khi họ không hề biết chúng được thực hiện bởi chatbot. Tuy còn vấp phải một số sai lầm cơ bản về toán học, nhưng điều này cho thấy ChatGPT có tiềm năng cực kỳ ấn tượng trong tương lai.

Một số YouTuber như Tajas Kumar đã thử sử dụng ChatGPT để viết mã lập trình, kết quả rất đáng kinh ngạc khi bạn chỉ cần đưa ra “đề bài”, chatbot sẽ nhanh chóng trả về đoạn code bạn mong muốn theo dạng cơ bản. Như vậy, trong tương lai, các ngành nghề hiện đang “hot” như sáng tạo nội dung hoặc lập trình viên cũng có thể bị đe dọa bởi AI.

ChatGPT có thể lập trình theo yêu cầu của bạn (Nguồn: YouTuber Tajas Kumar)

Tất cả những điều này dẫn đến sự mâu thuẫn trong cách thế giới đón nhận ChatGPT: Vừa phấn khích, vừa sợ hãi.

Sức mạnh của ChatGPT tới từ đâu?

Sở dĩ ChatGPT có thể viết văn, làm thơ, lập trình, trò chuyện và giải đáp thông tin một cách xuất sắc là bởi nền tảng này sở hữu một tập dữ liệu cực kỳ khổng lồ - hơn xa các loại chatbot đàn anh.

Trong đó, mô hình sinh văn bản (công nghệ ngôn ngữ) mới nhất của OpenAI hiện nay là GPT-3 hiện đang chứa 176 tỷ tham số. Riêng dữ liệu dạng văn bản đã lên đến 570GB, được tập hợp từ hàng loạt bài viết trên internet, báo chí, sách online cho đến tài liệu học thuật được nghiên cứu có chiều sâu. Đây chính là đầu não hoạt động chủ chốt của ChatGPT.

GPT-3 có thể xử lý lượng thông tin cực kỳ khổng lồ (Nguồn: Hello Future - Orange.com)

Nói đơn giản để bạn dễ hiểu, lượng kiến thức mà GPT-3 có thể giải quyết rơi vào khoảng 300 tỷ từ, nếu xếp thành dạng file tài liệu, bạn sẽ có một file Word xấp xỉ... 385 triệu page, trở thành nguyên nhân chính giúp ChatGPT quy tụ được lượng kiến thức rộng rãi đáng kinh ngạc.

Ngoài ra, để việc đối đáp giữa chatbot với người dùng trở nên tự nhiên hơn, chân thực hơn, đội ngũ OpenAI còn ứng dụng công nghệ đào tạo RLHF, cho phép AI học tăng cường dựa trên những phản ứng thực tế từ con người. Các dữ liệu trò chuyện của chatbot sẽ được cập nhật thủ công để hệ thống học tập, nếu câu trả lời từ chatbot không khiến các chuyên gia đào tạo hài lòng.

Chat GPT: Khi lợi ích và tác hại song hành

Khi bạn đọc những dòng chữ này, ngày càng có nhiều người dùng, cá nhân, tổ chức tìm đến và sử dụng ChatGPT. Khi đã có được tiếng vang lớn, không khó để OpenAI kêu gọi vốn đầu tư và thu hút nguồn lực để phát triển ChatGPT mạnh mẽ hơn nữa trong vài năm tới.

Bản thân CEO hiện tại của OpenAI – Sam Altman cũng là người rất mát tay trong việc gọi vốn, đó là chưa kể đến đội ngũ tài trợ hùng hậu đứng sau thành công của OpenAI như Reid Hoffman – nhà đồng sáng lập mạng xã hội LinkedIn, tỷ phú sừng sỏ Elon Musk hay gã khổng lồ Microsoft. Do đó, những năm tới đà phát triển của ChatGPT là cực kỳ mạnh mẽ.

Vậy, trong một xã hội mà tầm ảnh hưởng của AI ngày càng sâu rộng, những chatbot như ChatGPT có thể tạo nên lợi ích hoặc gây ra các tác hại như thế nào đến xã hội chúng ta?

Tác hại mà ChatGPT có thể gây ra

• Sự xuất hiện của các phần mềm lừa đảo: Sau khi ChatGPT xuất hiện, một số hacker đã lợi dụng khả năng viết code của chatbot này để viết các phần mềm lừa đảo nhằm tấn công và thực hiện ý đồ đánh cắp thông tin. Đáng sợ hơn, ChatGPT có thể tận dụng chính những dòng code mình tạo ra để tiến hành các phương thức lừa đảo tinh vi hơn.
• Buôn bán phạm pháp trên Dark Web: Trang CPR cho biết, ChatGPT hiện đang được sử dụng để tạo ra những chợ kinh doanh đồ phạm pháp trên Dark Web, bao gồm thông tin mà những hacker đánh cắp được, các phần mềm độc hại, tiền mã hóa phi pháp...
• Gian lận thi cử và thui chột tư duy: Khả năng làm luận văn của “siêu chatbot” này khiến các chuyên gia trong ngành giáo dục gióng lên hồi chuông cảnh báo về khả năng sinh viên có thể tận dụng công cụ này để gian lận trong thi cử, đề xuất quay lại phương án thi trên giấy để đảm bảo tính công bằng cho tất cả mọi người. Việc lạm dụng AI cũng có thể khiến khả năng tư duy của chúng ta bị thui chột.
• Ảnh hưởng đến nhiều ngành nghề: Năng lực biên tập đáng sợ của ChatGPT và các công cụ chatbot tân tiến có thể đe dọa công việc của một số ngành nghề như biên tập viên, nhà thiết kế đồ họa, lập trình viên...

GPTZero - công cụ phát hiện gian lận bằng ChatGPT đang ngày càng phổ biến

Lợi ích tiềm tàng của ChatGPT

Dù có thể bị lợi dụng cho các mục đích sai trái, nhưng tiềm năng khổng lồ mà ChatGPT sở hữu thực sự rất to lớn nếu được ứng dụng một cách đúng đắn:

• Nâng cao chất lượng dịch vụ: Từ nhiều năm nay, chatbot đã được tận dụng để nâng cao chất lượng dịch vụ trên internet, ChatGPT sẽ khiến khả năng phản hồi khách hàng và giải đáp thông tin khi mua sắm online lên một tầm cao mới.
• Giải đáp các thắc mắc trong mọi lĩnh vực: Với kho dữ liệu đồ sộ, khả năng tổng hợp thông tin và truyền đạt dễ hiểu, ChatGPT có thể được tận dụng để giúp chúng ta tìm câu trả lời cho các vấn đề trong cuộc sống. Tuy nhiên, bạn cần tỉnh táo để biết rằng các thông tin này chưa qua kiểm định và không rõ nguồn gốc từ đâu.
• Hỗ trợ trong lĩnh vực nghiên cứu: Sự hỗ trợ cần thiết của ChatGPT sẽ giúp nâng cấp trình độ nghệ thuật tại các các lĩnh vực nghiên cứu như xử lý ngôn ngữ tự nhiên và học máy.
• Ở lĩnh vực tự động hóa: ChatGPT sẽ rút gọn quy trình nhập liệu và đơn giản hóa các thao tác trong việc quản lý chuỗi cung ứng, gia tăng năng suất làm việc.

Có nên lo ngại trước sự xuất hiện của ChatGPT?

Thực tế, việc lo ngại về ChatGPT trong thời điểm hiện tại là quá sớm bởi bản thân đội ngũ OpenAI cũng thừa nhận rằng công cụ của họ còn nhiều thiếu sót, kết quả trả về có sự sai lệch nhất định và dựa rất nhiều vào một chuỗi “thử và sai” liên tục.

Hơn nữa, ChatGPT còn khó có thể đạt tới độ hoàn thiện tối đa bởi OpenAI sẽ phải cập nhật thuật toán liên tục và thường xuyên, song song với việc update kho dữ liệu, biên soạn liên tục để lọc các thông tin độc hại liên quan đến ngôn ngữ thù địch, nạn phân biệt chủng tộc hay đối mặt với vấn nạn tin giả tràn lan.